Еврото, првата нова валута воведена во 21 век, денеска го слави својот дваесет и втор роденден откако беше пуштен во оптек во физичка форма.
Монетарната единица и валутата на Европската унија (ЕУ), беа воведени како безготовинска монетарна единица во 1999 година, а банкнотите и монетите се појавија во земјите-членки на 1 јануари 2002 година.
На тој ден во историјата заминаа националните валути на 12-те членки на еврозоната – германска марка, француски франк, италијанска лира, австриски шилинг, шпанска пезета, грчка драхма и други.
Името евро беше официјално прифатено на 16 декември 1995 година во Мадрид. Еврото беше претставено на светскиот финансиски пазар како сметководствена валута на 1 јануари 1999 година, заменувајќи ја претходната Европска сметководствена единица (ECU), а три години подоцна физичките банкноти и монети евра станаа вистински пари во паричниците на Европејците.
Со споменатата валута управува и управува Европската централна банка (ЕЦБ, Франкфурт на Мајна) и Евросистемот, кој се состои од централните банки на земјите од еврозоната. Како независна централна банка, ЕЦБ има единствено овластување да ја одредува монетарната политика. Евросистемот учествува во печатење, ковање и дистрибуција на банкноти и монети во сите земји-членки и во работењето на платните системи на еврозоната.
Договорот од Мастрихт од 1992 година ги обврзува повеќето земји-членки на ЕУ да го прифатат еврото откако ќе исполнат одредени монетарни и буџетски критериуми за конвергенција, иако тоа не го сторија сите земји-учеснички. Данска преговараше за исклучоците, додека Шведска (која се приклучи на ЕУ во 1995 година) го отфрли еврото на необврзувачки референдум во 2003 година и ја заобиколи обврската за усвојување на еврото со тоа што не ги исполни монетарните и буџетските барања.
Сите земји кои се приклучија на ЕУ од 1993 година се обврзаа да го прифатат еврото во догледно време.
Земји каде еврото е официјална валута и членки на ЕУ кои не го користат
Еврото е официјална валута на 20 од 27-те земји-членки на Европската унија, познати како Еврозона, и вклучува околу 344 милиони граѓани од 2023 година.
Според официјалната веб-страница на Европската централна банка, членките на еврозоната кои го користат еврото се:
Австрија
Белгија
Хрватска (последна го усвои ова на 1 јануари 2023 година)
Кипар (Северен Кипар ја користи турската лира)
Естонија
Финска
Франција
Германија
Грција
Ирска
Италија
Латвија
Литванија
Луксембург
Малта
Холандија (Карипската Холандија го воведе американскиот долар во 2011 година, додека Курасао, Сент Мартен и Аруба имаат свои валути поврзани со доларот)
Португалија
Словачка
Словенија
Земјите членки на ЕУ кои не се во еврозоната и не користат евро се: Бугарија, Чешка, Данска, Унгарија, Полска, Романија и Шведска.
Бугарската влада има за цел да го замени бугарскиот лев со евро на 1 јануари 2025 година.
Романската влада има за цел да го замени романскиот леј со евро на 1 јануари 2026 година.
Членките на ЕУ – Чешка, Унгарија, Полска и Шведска се законски обврзани на крајот да го усвојат еврото. Иако немаат одреден датум за усвојување, нивните влади во моментов немаат планови за транзиција. Данска преговараше за правото да ја задржи својата валута.
Други корисници, држави со паричен договор:
Андора
Монако
Сан Марино
Ватикан
Специјални територии на ЕУ
Прекуокеански територии:
Француски јужни и антарктички земји: Свети Вартелемеј, Сент Пјер и Микелон.
Британски прекуморски територии: Акротири и Децелија.
На Балканот еврото како официјална валута сама го воведе Црна Гора, а официјално се користи и во Косово.
